ឃឹមភ្លោះ គឺជាឧបករណ៍តន្ត្រីថ្មីរបស់ខ្មែរ គ្រឿងខ្សែ ដែលមានការ វិវឌ្ឍន៍បន្ទាប់ពីតាខេភ្លោះ និងតាខេកូត ។ ឃឹមភ្លោះត្រូវបានរកឃើញដោយ បុប្ផាវណ្ណ ជេដ្ឋាឧត្ដម និងការរួមយោបល់ពី លោក សក់ បុប្ផាវណ្ណ នៅឆ្នាំ ២០១២ ។ ឃឹមភ្លោះមានខ្សែធ្វើពីដែក ឬស្ពាន់ និងខ្ទង់សងខាង (លើ ក្រោម) ម្ខាងមាន ៨ ខ្ទង់ ពីរជួរ សម្រាប់សំនៀងខ្មែរ និងម្ខាងទៀតមាន ១២ ខ្ទង់ ពីរជួរ សម្រាប់សំនៀងបច្ចឹមប្រទេសមានកន្លះសំនៀង (b & #) ធ្វើអំពីឈើ មានបន្តុបឆ្អឹងពីលើ។ Read the rest of this entry
តាខេកូត
តាខេកូត គឺជាឧបករណ៍តន្ត្រីថ្មីរបស់ខ្មែរ គ្រឿងខ្សែ កូតមួយប្រភេទដែលមានការវិវឌ្ឍន៍ មានលក្ខណៈទំនើបជាងឧបករណ៍តន្ត្រីខ្មែរដ៏ទៃទៀត ដែលត្រូវបានរកឃើញដោយលោក សក់ បុប្ផាវណ្ណ និងមានការរួមយោបល់ពីឯកឧត្តម ហ៊ុន សារិន នៅឆ្នាំ ២០១១ ។ រូបរាងដើមរបស់តាខេកូតនេះ គឺបានមកពីរូបរាងរបស់តាខេបុរាណ តែខុសប្លែកត្រង់មានទំហំដូចច្រលឹង មានភាពផតត្រង់ពោះបន្ដិចដើម្បីងាយស្រួលក្នុងការកូត មិនទើសឆាកពេលកូត ។ Read the rest of this entry
ប្រវត្តិតាខេកូត
ដោយ សក់ បុប្ផាវណ្ណ
នៅក្នុងឆ្នាំ២០១០ ពេលដែលខ្ញុំកំពុងបង្កើតតាខេកេះភ្លោះ មានអតីតសិស្សខ្ញុំម្នាក់ឈ្មោះ ផុន ចាន់ធី នៅក្រុងកំពង់ឆ្នាំង ស្រាវជ្រាវដើម្បីធ្វើធុងបាសតូចតែឮសម្លេងខ្លាំង ។ គាត់បានចាប់អារម្មណ៍លើសត្វរៃ ហេតុអ្វីខ្លួនវាតូចតែយំឮបានឆ្ងាយ? បន្ទាប់ពីធ្វើការសង្កេតសិក្សាលើសត្វរៃមកឃើញថា សូរសម្លេងនោះមិនចេញពីមាត់វាទេ គឺកើតឡើងពីស្លាបវាកកិតគ្នា ហើយពោះវាប្រហោងក្នុងតែប៉ុណ្ណោះ ។ ខណៈនោះខ្ញុំក៏នឹកឃើញដល់ឧបករណ៍តាខេ ជាឧបករណ៍មួយយកលំនាំតាមសត្វក្រពើ ដូច្នេះយើងក៏អាចធ្វើឧបករណ៍ភ្លេងយកតាមសត្វរៃបានដែរ ។ ខ្ញុំមានគម្រោងមួយទៀតធ្វើឧបករណ៍កូត តាមលំនាំកកិតនៃសត្វរៃ ។ Read the rest of this entry
តាខេភ្លោះ
តាខេភ្លោះគឺជាឧបករណ៍តន្ដ្រីថ្មីរបស់ខ្មែរមួយ ដែលមានការវិវឌ្ឍន៍ មានលក្ខណៈទំនើបជាងឧបករណ៍តន្ត្រីខ្មែរដ៏ទៃទៀត ដែលត្រូវបានរកឃើញដោយ លោក សក់ បុប្ផាវណ្ណ នៅឆ្នាំ ២០១១ ។ ប្រភពដើមនៃឧបករណ៍តាខេភ្លោះនេះ គឺក្លាយមកពីការបូកបញ្ចូលគ្នា រវាង តាខេបុរាណខ្សែបី ជាមួយនិង តាខេក្រូម៉ាទិចខ្សែបួន (តាខេក្រូម៉ាទិចខ្សែបួនរកឃើញដោយលោក សក់ បុប្ផាវណ្ណ នៅឆ្នាំ ២០១០) Read the rest of this entry
ប្រវត្តិតាខេភ្លោះ
ដោយ សក់ បុប្ផាវណ្ណ
វិទ្យាស្ថានអាន់ទីយ៉ូក (អន្តរវប្បធម៌) បានបណ្ដុះគំនិតខ្ញុំឲ្យស្រឡាញ់ឧបករណ៍ភ្លេងខ្មែរ ។ ក្រោយពេលខ្ញុំបានរៀនចប់បរិញ្ញាបត្រផ្នែកអន្តរវប្បធម៌ (២០០៧) មក ខ្ញុំចាប់ផ្ដើមរើសគ្នា ដើម្បីរៀនភ្លេងប្រពៃណីខ្មែរ ។ ពួកគេបានរើសកាន់ឧបករណ៍ផ្សេងៗ អស់នៅសល់តែតាខេប៉ុណ្ណោះសម្រាប់ខ្ញុំ ។ ខ្ញុំបានរកគ្រូម្នាក់ឈ្មោះធា ជាសិស្សសាលាមធ្យមសិក្សាតន្ត្រីបុរាណ ឯកទេសឃឹមប៉ុន្តែគាត់ចេះឧបករណ៍ច្រើន ដើម្បីបង្រៀនពួកខ្ញុំ ។
ក្រោយពេលខ្ញុំបានរៀនឧបករណ៍តាខេ បាន២ខែ មកឃើញថាមានការលំបាករៀន និងមិនអាចលេងបទទូលំទូលាយទូទៅគ្រប់បែបយ៉ាង ដូចជាឧបករណ៍ភ្លេងសម័យ ភាគច្រើនលេងតែបទបុរាណ វាខ្វះសំនៀងចំហៀង (# ឬ b កន្លះសម្លេង) លើកលែងតន្ត្រីករនោះជំនាញ មានទេពកោសល្យលេងគ្រលឺតបង្អូស ប៉ុន្តែក៏បានតែបទខ្លះៗ ប៉ុណ្ណោះ ។ Read the rest of this entry
ពត៌មាន CEN ស្នាដៃកូនខ្មែរ ច្នៃឧបករណ៍ភ្លេងបុរាណ អាចលេងជាបទភ្លេងបែបអឺរ៉ុបបាន
ចុចទីនេះ ដើម្បីអានឯកសារដើម
(ថ្ងៃទី 16 មិថុនា 2012, ម៉ោង 10:46:AM) | ដោយ: ចៅចិត្រ
ពិធីបើកសន្និសីទស្តីអំពី «ឧបករណ៍តាខេ ច្នៃក្នុងសិល្បៈតន្ត្រីខែ្មរ» នៅរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា
ពិធីបើកសន្និសីទស្តីអំពី «ឧបករណ៍តាខេច្នៃក្នុងសិល្បៈតន្ត្រីខែ្មរ» ត្រូវបានមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវអាស៊ី នៃរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា សម្រាប់បង្ហាញជាសាធារណៈនូវការរកឃើញឧបករណ៍តាខេភ្លោះ តាខេក្រូម៉ាទិច និងតាខេកូត ដែលមានការចូលរួមពីសំណាក់ឯកឧត្តម-លោកជំទាវបណ្ឌិតសភាចារ្យ វាគ្មិន និងភ្ញៀវកិត្តិយសដែលជាសាស្ត្រាចារ្យនៃមហាវិទ្យាល័យតូរតន្ត្រីនៃសកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈ ក៏ដូចជាសិស្សនិសិត្សជាច្រើននាក់ផងដែរ ។
របៀបរឹតខ្សែតាខេ
- មួលព្រលួតថយក្រោយ បន្ធូរ
- មួលព្រលួតទៅមុខ បន្តឹង
របៀបរឹតខ្សែសំនៀងឧបករណ៍តាខេ គឺរឹតតម្រូវទៅតាមវង់ភ្លេង ។ ប៉ុន្តែនៅខណៈនេះយើងលើកយករបៀបរឹតតម្រូវវង់ភ្លេងមហោរីគឺ ៖
- ខ្សែទី ១ (ខ្សែឯក) សម្លេងសុល G
- ខ្សែទី ២ (ខ្សែគ) សម្លេងរ៉េ D
- ខ្សែទី ៣ (ខ្សែបន្ទរ សម្លេងសុល G ទាបជាងខ្សែឯក ១ តានអស្ដា (1 Octave)
គេរឹតខ្សែទី ១ ដោយធៀបជាមួយឧបករណ៍ដែលគេកំណត់សំនៀងមិនប្រែប្រួល ដូចជារនាតឯក ឬឧបករណ៍សម័យដូចជា ឃីបដ យ៉ាប៉ាស្យុង… ។
ពេលធៀបខ្សែឯកត្រឹមត្រូវហើយ គេធៀបខ្សែគដោយចុចខ្ទង់ទី ៣ នៃខ្សែគឲ្យឆ្លើយសំនៀងដូចខ្សែឯក បន្ទាប់មកទៀត រឹតខ្សែបន្ទរឲ្យឆ្លើយសម្លេងសំនៀង ដូចខ្សែឯកដោយទាបជាង ១ តានអស្ដា (1 Octave) ។
របៀបប្រើប្រាស់តាខេ
ជំហរក្នុងការអង្គុយលេងតាខេ
- ពេលលេង គេដាក់តាខេពីមុខ អ្នកលេងអង្គុយពីក្រោយ ដៃឆ្វេងចុចលើខ្សែជិតខ្ទង់ ដៃស្ដាំកាន់ក្រចកកេះ ។
ក្រចក និងរបៀបកាន់ក្រចក (ដៃស្ដាំ)
- ក្រចករាងមូលទ្រវែងស៊ីឡាំងប្រវែងជិតមួយចង្អុលដៃដូចសសរស្រួចចុង
- សម្រាប់អ្នកហាត់ថ្មី គេចងក្រចកនឹងចង្អុលដៃកាន់ឲ្យជាប់ ប្រើកដៃធ្វើចលនា កេះចូល និងកេះចេញ ។ កុំឲ្យកេះក្រចកចូលជ្រៅពេក ពីព្រោះវាធ្វើឲ្យទាក់រត់ក្រចកមិនលឿន សូមចាក់ក្រចកត្រឹមប្រហែល ០.៣៥ ស.ម ។
របៀបប្រើដៃឆ្វេង
- គេប្រើតែម្រាម ៣ ទេ សម្រាប់ដេញតាខេគឺ
១. ម្រាមដៃនាង
២. ម្រាមដៃចង្អុលខ្មោច (កណ្ដាល)
៣. ម្រាមដៃចង្អុល (បន្ទាប់ពីមេដៃ)
- ម្រាមដៃចង្កោង មេដៃទប់ដាក់លើដងស្នូក ធ្វើដូច្នេះទើបម្រាមដៃមានកម្លាំង ។ ប្រើចុងម្រាមដៃចុចទៅលើខ្សែ ទើបអាចរត់លឿន ចន្លោះពីម្រាមដៃមួយទៀត កន្ធែកឃ្លាតពីគ្នាទៅតាមខ្ទង់ ចុងម្រាមកុំឲ្យឃ្លាតពីខ្សែខ្ពស់ពេក គឺប្រហែលតែ ០.៥ ស.ម ទៅ ១ ស.ម បានហើយ ដើម្បីឲ្យយើងអាចចុចសម្លេងផ្សេងទៀតទាន់ពេល ប្រសិនបើយើងលើកចុងម្រាមដៃខ្ពស់ពេក ចម្ងាយឃ្លាតពីខ្សែឆ្ងាយ ពេលយើងចុចសម្លេងផ្សេងទៀតធ្វើឲ្យយឺតពេល ដៃយើងរត់មិនរហ័ស ។
- ចុចចំពីលើខ្ទង់ធ្វើឲ្យសម្លេងឮខ្ទប់មិនពីរោះ ត្រូវចុចនៅក្បែរខ្ទង់ ឬនៅចន្លោះខ្ទង់វិញ ឮពីរោះជាងមិនឮខ្ទប់ ។
អំពីតាខេ ឬតៈខេ
តាខេ ឬតៈខេ (Takhe) គឺជាគ្រឿងភ្លេងបុរាណមួយស្ថិតនៅក្នុងប្រភេទឧបករណ៍ដែលមានខ្សែ មានការអភិវឌ្ឍន៍ និងមានលក្ខណៈទំនើបជាងឧបករណ៍តន្ត្រីបុរាណផ្សេងៗទៀត ។ តាខេ ឬតៈខេនេះបានវិវឌ្ឍមកពីឧបករណ៍ចាប៉ីដងវែង បើយើងប្រៀបធៀបឧបករណ៍តាខេ ឬតៈខេ និងឧបករណ៍ចាប៉ីដងវែង ឃើញថាមានលក្ខណៈស្រដៀងគ្នា តាំងពីខ្សែប្រគៀន ខ្ទង់ក៏មានចំនួនស្មើគ្នាដែរ ។
តាខេ គឺជាឧបករណ៍តន្ត្រីបុរាណមួយដែលមានលក្ខណៈជឿនលឿន សម្រាប់បច្ចេកទេសសម្ដែងបទភ្លេង ។ គេអាចប្រើប្រាស់សំនៀងតាខេបានច្រើនជាងសំនៀងចាប៉ី ក្នុងការប្រគំបទភ្លេងទូទៅ ដូចជា បទភ្លេងការ បទភ្លេងអាយ៉ៃ បទចាប៉ី និងបទភ្លេងផ្សេងៗទៀតទៅតាមកម្រិតទេពកោសល្យរបស់តន្ត្រីករម្នាក់ៗ ។
ឧបករណ៍តាខេនេះមានពីរប្រភេទ ៖
- តាខេឯក ៖ មានតួប្រវែងប្រហែល ១.៣០ ម មានសាច់ក្រាស់ និងដើរផ្លូវញឹកជាងតាខេធុង ។ សូរខ្ពស់ជាង ១ តានអស្ដា ។
- តាខេធុង ៖ មានតួទំហំធំជាងតាខេឯក មានប្រវែងប្រហែល ១.៥០ ម ។ តួធុងមានសាច់ស្ដើងជាងតាខេឯក ដើម្បីឲ្យមានសូរធំ ផ្លូវដើរលេងដូចរនាតធុង ។ សូរទាបជាងតាខេឯក ១ តាន អស្ដា (អុកតាវ) ។ (Octave)